GRUPA ROBOCZA ds. pracy nad Ustawą o Zawodzie Psychoterapeuty

GRUPA ROBOCZA ds. pracy nad Ustawą o Zawodzie Psychoterapeuty

Dlaczego potrzebujemy ustawy

Od ponad ćwierć wieku jako polscy psychoterapeuci, a wraz z nami nasi Pacjenci, czekamy na ustawowe uregulowanie naszego zawodu. Niestety, dzisiaj wciąż każda osoba bez jakiegokolwiek przygotowania może sobie napisać na drzwiach “psychoterapeuta” i zacząć tworzyć problemy dla osób, które nie mają gdzie i jak sprawdzić prawa do wykonywania tego ważnego i odpowiedzialnego zawodu.

Grupa robocza reprezentująca ponad 67%* polskiego środowiska psychoterapeutycznego (obecnie 38 towarzystw, 5 uznanych grup podejść terapeutycznych) opracowała projekt ustawy o zawodzie psychoterapeuty i samorządzie zawodowym, zgodnej ze standardami legislacyjnymi obowiązującymi w Polsce. Projekt grupy roboczej wsparło również środowisko terapeutów uzależnień, co daje łącznie poparcie ponad 73% ogółu terapeutów z obu grup, w których dla bezpieczeństwa pacjentów, powołanie samorządów zawodowych jest niezbędne. 

Polscy pacjenci mają prawo do bezpieczeństwa i ochrony swoich praw podczas korzystania z usług psychoterapeuty. Potrzebujemy zapewnić dostęp do psychoterapii w sposób bezpieczny i pod nadzorem samorządu zawodowego, który będzie trzymał pieczę nad procesem szkolenia i egzaminowania psychoterapeutów. Musimy zablokować możliwość udawania, że ktoś może nieść pomoc nie mając do tego przygotowania i potwierdzonych egzaminem uprawnień. Nie wolno pozwalać, by zdesperowane osoby poszukujące pomocy psychoterapeutycznej korzystały z usług pseudospecjalistów.

Kryzys zdrowia psychicznego
w Polsce w liczbach

Raport WHO mówi o tym, że problemy związane ze zdrowiem psychicznym to najpoważniejsze problemy zdrowotne XXI w. To jedna z najczęstszych przyczyn zgonu wśród osób młodych.

1 psychoterapeuta przypada na 25 000 osób.

Evidence-Based Techniques1 rok – to czas oczekiwania dla nastolatka w kryzysie do gabinetu prywatnego, a w publicznej służbie zdrowia czasem to kilka lat.

Dwukrotny wzrost odnotowanych prób samobójczych wśród kobiet w latach 2017 – 2023.

80% osób odbierających sobie życie to mężczyźni.

2100 – to liczba prób samobójczych wśród młodzieży w 2023 r. Na przykładowe 40 łóżek dostępnych na oddziale psychiatrycznym dla dzieci i młodzieży, oddział przyjmuje kolejne 30 osób leżących na materacach; potem zamyka przyjęcia. Dzieci w kryzysie samobójczym zostają bez pomocy – mówi raport regulacyjny kancelarii RZM.

Mała nowelizacja ustawy o ochronie zdrowia psychicznego ze stycznia 2024 wprowadziła definicję psychoterapii dla podmiotów leczniczych, pozostawiając liczne luki. Od wejścia w życie ww. nowelizacji, powstają kursy technicznie zgodne z prawem, wręcz reklamujące się tą zgodnością, lecz o znacznie zaniżonych standardach – np. kursy wyłącznie online. Rynek prywatny wciąż nie jest regulowany żadnymi przepisami.

Bez ustawowej regulacji zawodu psychoterapeuty już za rok pacjenci zderzą się z masową ofertą “pseudopsychoterapeutów online” nierzadko zagrażających zdrowiu i życiu pacjentów.

Czas oczekiwania na pomoc psychoterapeutyczną wydłuża się, w związku z gwałtownie rosnącymi potrzebami. Osoby w kryzysie, z myślami samobójczymi nie mogą i nie chcą czekać, a w podmiotach leczniczych czas oczekiwania wyznaczany jest nawet na 2028 r.

Dlatego, nasze środowisko przygotowało gotowy do wdrożenia projekt ustawy o zawodzie psychoterapeuty.

Główne założenia:

ZAUFANIE

Psychoterapeuta to zawód zaufania publicznego i wymaga takiej samej ochrony jak lekarz, prawnik czy psycholog, w tym pełnej, systemowej ochrony tajemnicy zawodowej. W Polsce dostęp do zawodów kluczowych dla ochrony interesu publicznego reguluje art. 17.1 Konstytucji.

ODRĘBNY ZAWÓD – PRAWA NABYTE

Obecny status zawodu ukształtował się na podstawie 30 lat praktyki, rozporządzeń dot. świadczeń zdrowotnych dla NFZ i ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Ponad 20.000 psychoterapeutów uzyskało prawa nabyte wraz z nowelizacją ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, w tym osoby z szeroko rozumianym wykształceniem humanistycznym, społecznym lub medycznym. Grupa ta jest niejednorodna względem wykształcenia bazowego, a uzyskanie uprawnień wymaga pełnego i rozbudowanego szkolenia podyplomowego. Psycholog i psychiatra, tak jak inni kursanci muszą odbyć kolejne pełne szkolenie podyplomowe i dopiero po 2 roku kursu mają prawo wykonywać drugi zawód – psychoterapeuty (rozporządzenia koszykowe i ustawa o ochronie zdrowia psychicznego).

SAMORZĄD ZAWODOWY

rozwiązanie popierane przez Rzecznika Praw Pacjenta, niezbędne do trzymania pieczy nad wykonywaniem zawodu psychoterapeuty – pacjent otrzymuje informację i wie, że może złożyć skargę w jednej izbie regionalnej.

BEZPIECZEŃSTWO PACJENTÓW

na bezpieczeństwo pacjentów składa się:

EKSPERCI

organizacja samorządu, akredytacja szkoleń i postępowanie dyscyplinarne prowadzone są przez ekspertów odpowiednio reprezentowanych w samorządzie. Tylko taka organizacja i postępowanie zapewnia merytoryczną oceną i właściwą pieczę nad wykonywaniem zawodu

Projekt Grupy roboczej ds. ustawy o zawodzie psychoterapeuty jest jedynym samorządowym projektem opartym na art. 17.1 Konstytucji, regulującym proces akredytacji szkoleń i chroniącym przed zagrażającymi pacjentom psychoterapeutami po nierzetelnych szkoleniach, który uzyskał szerokie poparcie środowiska. Zapewnia zwiększenie dostępu do psychoterapii poprzez ciągłość szkolenia i certyfikacji w oparciu o model wypracowany przez zespół ekspertów z 30 letnim doświadczeniem w szkoleniu i egzaminowaniu.